ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ, ਸਰਦਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ੨੫ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਰਤ ਵਿਰਾਸਤ ਛੱਡ ਗਏ ਹਨ। ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਭਾਈ-ਭਤੀਜਾਵਾਦ ਦਾ ਵੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਏ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ, ਜੋ ਲਗਭਗ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਬਣੇ ਰਹੇ, ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਕ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਸਨ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਫੈਲੀ, ਉੱਘੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਜੋਂ ੨੬ ਅਤੇ ੨੭ ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨ ਦੇ ਸੋਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ੨੬ ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
੧੯੭੦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਸਨ, ਉਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ੪੨ ਸਾਲ ਸੀ। ਉਹ ੮੮ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਖਰੀ ਵਾਰ ੨੦੧੭ ਵਿੱਚ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਿਆ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ, ਉਹ ਰਿਕਾਰਡ ਪੰਜ ਵਾਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹੇ। ਉਹ ੧੯੭੭ ਵਿੱਚ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਰਹੇ। ਬਾਦਲ, ਜੋ ੧੯੯੫-੨੦੦੮ ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਹੇ, ੧੧ ਵਾਰ ਵਿਧਾਇਕ ਚੁਣੇ ਗਏ (੧੩ ਵਾਰ ਚੋਣ ਲੜੇ), ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਇੱਕ ਰਿਕਾਰਡ ਹੈ।ਉਹ ੧੯੬੭ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸਿਰਫ਼ ੫੭ ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਹਾਰੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ੧੯੪੭ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਜੱਦੀ ਪਿੰਡ ਬਾਦਲ ਦੇ ਸਰਪੰਚ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ੨੦੨੨ ਵਿੱਚ ਨਮੋਸ਼ੀ ਭਰੀ ਹਾਰ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਮੋਰਚਾ ਦੌਰਾਨ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ੧੯੬੬ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰਾਜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਰੋਧੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕੇਂਦਰੀ ਹਸਤੀ ਬਣ ਕੇ ਉੱਭਰੇ। ਬਾਦਲ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਮਿਸ਼ਰਤ ਵਿਰਾਸਤ ਛੱਡ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਵਿਚ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ।
ਬਾਦਲ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਨਾਲ ਇੱਕ ਯੁੱਗ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। “ਉਹ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੀ ਉਸ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਜ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਉਲਟ ਹਰ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਪਰਿਪੱਕਤਾ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਿਆ। ਉਸਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਨਸ਼ੀਲ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ੧੯੮੦ਵਿਆਂ ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ੧੯੯੦ ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਖਾੜਕੂਵਾਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ੧੯੯੬ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਮੋਗਾ ਐਲਾਨਨਾਮੇ ਰਾਹੀਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਮੁੱਖ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਬੀਤਿਆ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਚੋਣ ੧੯੫੭ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ‘ਤੇ ਲੜੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਦੋਹਰੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿਪ ਸੀ।੧੯੬੦ ਵਿੱਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਚੋਣ ਨਿਸ਼ਾਨ ‘ਤੇ ਚੋਣ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਆਪਣੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਦੇਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ੧੯੬੨ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਹੀਂ ਲੜੀਆਂ ਪਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕੀਤਾ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ‘ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ’ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਸੂਬੇ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਨਾਅਰੇ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਕਿ ਜੁਲਾਈ ੧੯੫੫ ਵਿਚ ਪੁਲਿਸ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਈ।ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਰੁਖ ਨਰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ‘ਖੇਤਰੀ ਫਾਰਮੂਲੇ’ ਵੱਲ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਅਤੇ “ਸਿੱਖਾਂ, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਲੇ” ਲਈ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਰਲੇਵੇਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ। ਖੇਤਰੀ ਫਾਰਮੂਲੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਰਿਆਣਾ ਫਰੰਟ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਰਲੇਵਾਂ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ੧੯੬੭ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤ੍ਰਿਸ਼ੰਕੂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਆਈ ਅਤੇ ੨੬ ਮਾਰਚ ੧੯੭੦ ਨੂੰ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ੪੩ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿੰਨ ਗਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਡਿੱਗ ਗਈਆਂ।
ਬਾਦਲ ਦਾ ਸੰਘਵਾਦ ਵਿਚ ਪੱਕਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਵੱਖਰੇ “ਸਿੱਖ ਹੋਮਲੈਂਡ” ਦੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਇੱਕ ਵਚਨਬੱਧ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਸਦੀ ਨਿੱਜੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਸੀ।ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਧੜੇਬੰਦੀ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਬਾਦਲ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ੧੩ ਜੂਨ, ੧੯੭੧ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਪਹਿਲਾ ਝੂਠਾ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਪੀੜਤ ਗਦਰ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਇੱਕ ਜਾਣਿਆ-ਪਛਾਣਿਆ ਕਾਰਕੁੰਨ ਬਾਬਾ ਬੂਝਾ ਸਿੰਘ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਅੱਸੀਵਿਆਂ ਨੂੰ ਟੱਪ ਗਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਅਕਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਣੀ ਪਛਾਣੀ “ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ” ਆਵਾਜ਼ , ਬਾਦਲ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ “ਮੇਰੀ ਸਰਕਾਰ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਫਿਰਕੂ ਸਦਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ” ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹਿੰਦੂਤਵ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਮੋਰਚੇ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ।_ ਇਹ ਸਟੈਂਡ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਖਿਆ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਜੂਨ ੧੯੮੪ ਵਿਚ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਲਈ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ‘ਤੇ ਬੰਬ ਸੁੱਟਿਆ ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ੧੯੮੨ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਬਾਦਲ ‘ਤੇ ੧੯੮੪ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਤੋਂ ਬਗਾਵਤ ਲਈ ਬੁਲਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿਚ ਜੇਲ੍ਹ ਜਾਣਾ ਪਿਆ। ਬਾਦਲ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਦੇ ਵੀ ਵੱਖਵਾਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਜਾਂ ਸਿੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਵਧੀ ਪਰ ਅਕਾਲੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੀਵਾਂ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਨਰਮ ਰੁਖ ਦਿਖਾਇਆ।
ਬਾਦਲ ਨੇ ੧੯੯੭ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਤੀਜੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ, ਅਤੇ ੧੯੯੯ ਵਿੱਚ, ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਟੌਹੜਾ , ਜੋ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਕੰਟਰੋਲ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ। ਆਖਰਕਾਰ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਉਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਤੇ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋ ਗਈਆਂ।ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਬਾਦਲ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜੋ ੧੯੮੪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰੀ ਜਬਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮਿਸ਼ਨ ਗਠਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵਾਅਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾ ਕੀਤਾ।੨੦੦੭ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਬਾਦਲ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਅਤੇ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦਰਮਿਆਨ ਹੋਏ ਟਕਰਾਅ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ । ਬਾਦਲ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦੇ ਮੁਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ‘ਤੇ ਬੇਅਦਬੀ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤਹਿਤ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਉਣ ‘ਚ ਅਸਫਲ ਰਹੇ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ੨੦੧੨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਪੰਜਵੇਂ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਡੇਰੇ ਪ੍ਰਤੀ ਨਰਮ ਰੁੱਖ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਬਿਰਤਾਂਤ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਤੁਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸਿਆਸੀ ਪਿੜ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਉਭਰਿਆ ਅਤੇ ੨੦੧੪ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਸੰਸਦੀ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ, ਆਖਰਕਾਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ੨੦੧੭ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ੨੦੨੨ ਵਿੱਚ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਬੁਰੀ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਅਤੇ ਬਾਦਲ ਦੀ ਮੌਤ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਦਲ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਦਾ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਪਾਰਟੀ ਛੱਡ ਗਏ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਇੱਕ ਹੋਂਦ ਦੇ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਰਮ ਸੁਭਾਅ ਵਾਲੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਦਬਦਬਾ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਬਾਦਲ ਦੇ ੭੫ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿਚ ਕਈ ਸਿਆਸਤਦਾਨ, ਨੌਕਰਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੇੜਿਓਂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਕੋਈ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਚਾਲਾਂ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਨੇੜਿਓਂ ਘੜਿਆ ਹੋਇਆ ਭ੍ਰਮਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਚਿਹਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।
