ਬਾਲਕਨ, ਰਵਾਂਡਾ, ਚੇਚਨੀਆ, ਇਰਾਕ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਦਾਰਫੁਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ ੨੦ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ੨੧ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੱਕ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਤੇ ਘਾਤਕ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ।ਨਸਲੀ ਟਕਰਾਅ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਵੱਡੇ ਖਤਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸੂਬਿਆਂ, ਰਾਜਾਂ, ਅਤੇ, ਕੁਝ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਨਸਲੀ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਇੱਕ ਆਮ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਨਸਲੀ ਟਕਰਾਅ ਵਿਚ ਅਕਸਰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਘੋਰ ਉਲੰਘਣਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧ, ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਗਿਰਾਵਟ, ਰਾਜ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਅਤੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ। ਹਿੰਸਕ ਨਸਲੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਤਕਲੀਫਾਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਨਸਲ ਅਤੇ ਨਸਲੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਬਦ ਐਥਨੋਸ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਂਝੇ ਮੂਲ ਦੇ ਇੱਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਵਰਣਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਨਸਲੀ ਟਕਰਾਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ, ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ, ਫਿਰਕੂ ਸਮੂਹ, ਨਸਲੀ ਭਾਈਚਾਰਾ, ਲੋਕ, ਅਤੇ ਘੱਟਗਿਣਤੀ ਸ਼ਬਦ ਜਿਆਦਾਤਰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਬਦਲਵੇਂ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋ ਤੱਤ ਆਧਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ: ਪਹਿਲਾ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਲਹਿਜ਼ਾ ਅਤੇ, ਦੂਜਾ, ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਕਿ ਉਹ ਗੁਣ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਐਂਥਨੀ ਡੀ. ਸਮਿਥ, ਨਸਲੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ, ਨੇ ਨਸਲੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਜੋ ਫਿਰਕੂ ਪਛਾਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਯਾਦਾਂ, ਸਾਂਝੇ ਮੂਲ ਦੇ ਮਿਥਿਹਾਸ, ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਨਸਲ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਖੇਤਰ ਜਾਂ ਇੱਕ ਵਤਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਲਿੰਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਸਾਂਝੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ, ਧਰਮ, ਕਾਨੂੰਨ, ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜ, ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਪਹਿਰਾਵਾ, ਸੰਗੀਤ, ਸ਼ਿਲਪਕਾਰੀ, ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ, ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਭੋਜਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਨਸਲੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਨਾਮ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ: ਕੂਕੀ, ਮੇਈਤੀ ਅਤੇ ਨਾਗਾ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਇੱਛਾਵਾਂ ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਮੱਧ ਨੀਵੇਂ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਮੇਈਤੀ ਲੋਕ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਵਾਲਾ ਮਨੀਪੁਰ ਦੇਸ਼ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਮੈਦਾਨਾਂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਨਾਗਾ ਅਤੇ ਕੂਕੀ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਨੀਪੁਰ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਮਨੀਪੁਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਸਕਣ। ਨਾਗਾ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਨੂੰ ਨਾਗਾਲਿਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ , ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੂਕੀ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਨੂੰ ਕੁਕੀਲੈਂਡ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਜੇਕਰ ਨਾਗਾਲਿਮ ਅਤੇ ਕੁਕੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਮਨੀਪੁਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੋ ਨਵੇਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਨੀਪੁਰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਗੁਆ ਦੇਵੇਗਾ। ਪਰ, ਇਹ ਚੁਣੌਤੀ ਰਹਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਈਤੀ ਮਨੀਪੁਰ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਦ੍ਰਿੜ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨਾਗਾ ਅਤੇ ਕੂਕੀ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰੀ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਓਵਰਲੈਪ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਭਿੜ ਰਹੇ ਹਨ।ਤਿੰਨੋਂ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਮਨੀਪੁਰ ਅਤੇ ਟਕਰਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਤੀ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਨੂੰ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਹਨ।
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਮਨੀਪੁਰ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਰਿਆਸਤ ਮੂਲ ਰਾਜ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੇਈਤੀ ਰਾਜਿਆਂ ਨੇ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕਾਫ਼ੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ੧੯੪੯ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਲੇਵੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਨੀਪੁਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ੨੩ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮਨੀਪੁਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਮਿਆਂਮਾਰ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਿਜ਼ੋਰਮ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਅਤੇ ਅਸਾਮ ਦੇ ਰਾਜਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਰਹੱਦ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਨੀਪੁਰ ਦੋ ਭੂਗੋਲਿਕ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ: ਪਹਾੜੀ ਅਤੇ ਮੈਦਾਨੀ (ਵਾਦੀ)। ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਮੋਟੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੇਈਤੀ, ਮੇਈਤੀ-ਮੁਸਲਮਾਨ, ਨਾਗਾ ਅਤੇ ਕੂਕੀ ਵਰਗੇ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਾਗਾ ਅਤੇ ਕੂਕੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪਛੜੇਪਣ ਕਾਰਨ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ੨੯ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਕਬੀਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਉਹ ਨੌਕਰੀਆਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੇ ਲਾਭਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਈਤੀ ਅਤੇ ਮੀਏਤੀ-ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਉੱਨਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਕਬੀਲਿਆਂ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦਣ ਅਤੇ ਮਾਲਕੀ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਪਾਬੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਮਨੀਪੁਰ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਲਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਮਨੀਪੁਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਈ ਵਿਦਰੋਹੀ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਟਕਰਾਅ ਦਾ ਗਵਾਹ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਘਵਾਦ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਵੇਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਜਾਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਟਕਰਾਵਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਲੈਸ਼ਪੁਆਇੰਟ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ। ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ, ਆਰਥਿਕ ਭਲਾਈ, ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਮੌਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੰਗਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਨਸਲੀਅਤਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਹਿੱਤ ਸਮੂਹ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ “ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਢੁੱਕਵੀਂ ਸੌਦੇਬਾਜ਼ੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਨਸਲੀ ਚੇਤਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਕ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਜਾਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹੈ ਅਤੇ ਨਸਲੀ ਲਾਮਬੰਦੀ ਖੇਤਰ, ਸਰੋਤਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ‘ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੋੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਦੁਆਰਾ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਖੇਤਰ ਨਸਲੀ ਪਛਾਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ।ਵਿਆਪਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਪਛਾਣ “ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਕੌਣ ਹਨ, ਉਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਸਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਪਛਾਣ ਮਾਣ ਅਤੇ ਅਨੰਦ ਦਾ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਮਾਰ ਵੀ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਚੋਣਹੀਣ ਪਛਾਣ ਦੇ ਭਰਮ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਝਗੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਅਤੇ ਨਸਲੀ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਪਛਾਣ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਤੱਤ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਸਲੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਮੁੱਖਤਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰੂਪ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਕਾਰਕਾਂ ਕਰਕੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: ਜਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਉਹ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੂਜੇ ਸਮੂਹਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਉਹ ਦੂਜੇ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਫਾਇਦੇ ਜਾਂ ਨੁਕਸਾਨ ਵਿਚ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਤੀਤ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸਮੂਹਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੇ ਟਕਰਾਅ। ਪਛਾਣ ਸਮੂਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ: ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ, ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਡਰ, ਅਤੇ ਮੁਕਾਬਲਤਨ ਲਾਭਾਂ ਦੀ ਉਮੀਦ। ਇਹਨਾਂ ਕਾਰਕਾਂ ਦੀ ਸਾਪੇਖਿਕ ਮਹੱਤਤਾ ਦੂਜੇ ਸਮੂਹਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੀ ਬਦਲਦੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਦੇ ਗਠਨ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸੈੱਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣੇ ਪਦਾਰਥਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਸਰੋਤਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਬੇਦਖਲੀ ਲਈ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪੜਾਅ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਰੋਤਾਂ ਲਈ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਜੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੀਜਾ ਪੜਾਅ ਰਾਜ {ਨੇਸ਼ਨ ਸਟੇਟ} ਅਤੇ ਇਸ ਉੱਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਮੀਨ ਇੱਕ ਕੀਮਤੀ ਸੰਪਤੀ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਮਹੱਤਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਜ਼ਮੀਨ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਰੋਤ ਵੀ ਹੈ।
ਸੁਰੱਖਿਆ, ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਜਾਂ ਪਛਾਣ ਲਈ ਸਮਝੇ ਜਾਂਦੇ ਖਤਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਲਾਮਬੰਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖੇਤਰ ਨਸਲ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਖੇਤਰੀ ਲਗਾਵ ਅਤੇ ਖੇਤਰ ਲਈ ਲੜਨ ਦੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦਾ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਭੌਤਿਕ ਮੁੱਲ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਬੰਧ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਨਸਲੀ ਸਮੂਹਾਂ ਲਈ, ਖੇਤਰ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਗੁਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਦੇ ਅਤੀਤ ਤੋਂ ਅਟੁੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਇਸਦੀ ਨਿਰੰਤਰ ਹੋਂਦ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਾਤਭੂਮੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਹੈ: ਇਹ ਇੱਕ ਵਸਤੂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਮੂਹ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਇੱਕ ਅਵਿਭਾਗੀ ਗੁਣ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਕੁਦਰਤੀ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਸਰੋਤਾਂ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਖੇਤਰ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਮੁੱਲ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ, ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਬਚਾਅ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਵਜੋਂ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਉਂ ਦੇਖਦੇ ਹਨ। ਹੋਮਲੈਂਡ ਨਿਯੰਤਰਣ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਖੇਤਰ ਨੂੰ “ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਸਰੋਤ” ਅਤੇ “ਟਕਰਾਅ ਲਈ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਸਥਿਤੀ” ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਹਿਲੀ ਪਹੁੰਚ ਭੂਗੋਲ ਨੂੰ ਟਕਰਾਅ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਵੇਖਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਖੇਤਰ ਇੱਕ ਅਵਿਭਾਗੀ ਮੁੱਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਉੱਤੇ ਵਿਵਾਦ ਹਿੰਸਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਭੂਗੋਲ ਲੜਾਈ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਲੜਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਮਨੀਪੁਰ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਸਲੀ ਸਮੂਹ ਵਧੇਰੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸ਼ਕਤੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰੀ, ਖੇਤਰ ‘ਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ, ਆਰਥਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਲਾਮਬੰਦੀ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ, ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੁਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਸਲੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਇੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸ਼ਰਤ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਛਾਵਾਂ ਜਾਇਜ਼ ਹਨ, ਮੁਸ਼ਕਲ ਉਦੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਨਸਲੀ ਪਛਾਣ ਵੱਖਰੇ ਹੋਮਲੈਂਡ ਦੀ ਮੰਗ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਨਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਨੀਪੁਰ ਨੂੰ ਨਸਲੀ ਲੀਹਾਂ ‘ਤੇ ਵੰਡਣਾ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਇਹ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਨਸਲੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਗਾਲਿਮ ਜਾਂ ਕੁਕੀਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਨਸਲੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਮਨੀਪੁਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਸਥਾਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ
