ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਾਜ਼ੁਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ, ਬਹੁਪੱਖੀ ਸੰਸਥਾ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸਿਆਸੀ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲ-ਹਮਾਸ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਟਕਰਾਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਾਈਆਂ ਦਾ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣਾ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ੭੮-ਸਾਲਾ ਸੰਸਥਾ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਦਾਅ ‘ਤੇ ਲਗਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਜੂਨ ੨੬, ੧੯੪੫ ਨੂੰ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਚਾਰਟਰ ਵਿੱਚ ਨਿਯਤ ਸ਼ਕਤੀਆਂ, ਜਿਸਨੂੰ ਇੱਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਧੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸਾਧਨ, ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਾਜ ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਚਾਰਟਰ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਸਮਾਨਤਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਕਤ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਤੱਕ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਕੋਡੀਫਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸਦੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਕਪਾਸੜ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹਨ।ਨਿਰੀਖਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ੨੦੦੩ ਵਿੱਚ ਇਰਾਕ ਯੁੱਧ ਇਸ ਅਣਦੇਖੀ ਦੀ ਇੱਕ ਮਾੜੀ ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਿਆਪਕ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਨੇ ਇਰਾਕ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲਤਾ ਨੇ ਇਸਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਦਾਗ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ, ਚੱਲ ਰਹੇ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਟਕਰਾਅ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵੋਟ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਰੂਸ ਦੁਆਰਾ ਕ੍ਰੀਮੀਆ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾ ਲਿਆ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਮਤੀ ਲਈ ਇਸ ਘੋਰ ਅਣਦੇਖੀ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ।
ਗਾਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਈ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਸਭਾ ਦੀ ਵੋਟ ‘ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘੱਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਫੌਰੀ ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੰਗਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਆਪਣੀਆਂ ਫੌਜੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ‘ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਜ਼ਿੱਦ ਨੇ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਮਤਿਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ੀਲਤਾ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਰਾਜਦੂਤ, ਗਿਲਾਡ ਏਰਡਨ, ਨੇ ਇੱਕ ਸਖ਼ਤ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: “ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਆਪਣਾ ੭੮ਵਾਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਵੀ ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਆਨਰੇਰੀ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਮਤੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੰਨਾ ਟੁੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇੰਨਾ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ੯੦ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ, ੧੦੦ ਦੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹੈ।” ਹਮਾਸ ਦੇ ਖਾਤਮੇ” ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਟੱਲ ਫੋਕਸ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੇ ਅੱਗੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ, “ਅੱਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਇਸਦੀ ਸਾਰਥਕਤਾ, ਵੈਧਤਾ ਅਤੇ ਜਾਇਜ਼ਤਾ ਦਾ ਖੂਨ ਵਹਾ ਰਹੀ ਹੈ।” ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਆਪਣੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। “ਹਾਲੀਆ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਦਾਅ ‘ਤੇ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨ ਜਾਂ ਉਸ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ,” ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ।
ਕੇਪ ਟਾਊਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ) ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਲੈਕਚਰਾਰ, ਪ੍ਰੋ: ਇਲੀਆਸ ਮਵਾਕਾਸਾਕਾ, ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਮੰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।”ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਬਦਲਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਢਾਂਚੇ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ, ਨੂੰ ੨੧ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਹਕੀਕਤਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।ਵੀਟੋ ਪਾਵਰ ਵਾਲੇ ਅਫਰੀਕੀ ਮੈਂਬਰ ਦੀ ਘਾਟ ਇਸ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲੀਗ ਆਫ਼ ਨੇਸ਼ਨਜ਼ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਚਾਰਟਰ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕੇ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਤਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਲੱਭਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਧੀ ਬਣਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਾਹਰ ਇਸ ਗੱਲ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਕੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਅਥਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣਾ ਰੁਤਬਾ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੈ। ਹੁਣ, ੭੫ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਅਜੇ ਵੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ, ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਨੂੰ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣ, ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
